Hide and Seek

Wie aan de saxofoon begint, heeft een dankbaar instrument in handen genomen. Tijdens je eerste les komt na een aantal pogingen het eerste geluid al uit de hoorn. Het eenvoudigst is om op de lage G een poging te doen geluid te maken. De leerling glundert bij zijn eerste creatie, de docent onderdrukt – hij is professional – een reactie van ontzetting. Het klinkt niet.

Niet getreurd, je bent vijf jaar en vele studieuren verder en de toon begint een beetje te dagen. Hopelijk. Verstoppertje spelen met de saxofoon, dat lukt niet. De toon verraadt onmiddellijk de kwaliteit van de saxofonist. ‘Kale’ opnames (sla die samples met veel echo over) op Youtube of Soundcloud kunnen het niveau van de speler op pijnlijke wijze blootleggen.

Dat laatste geldt om andere redenen ook voor gearriveerde grootheden. Naar Sonny Rollins kijken en vooral luisteren tijdens zijn optreden in het Vienna Jazz Festival (editie 2011) is gênant. Sonny moet dan 81 jaar oud worden en dat is hem af te zien. Het door hem gespeelde “Don’t Stop the Carnival” (gevolgd door “Tenor Madness“) doet zeer aan ogen en oren. Het is niet te vergelijken met zijn spel in zijn oorspronkelijke versie (What’s New?, 1962). Misschien is het laatste wat nog mooi uit zijn sax klinkt, zijn werk op het album Don’t Ask (1979).

Van Michael Brecker (1949-2007) kan hetzelfde worden opgemerkt: de oude is de jonge niet meer. Niet ouderdom, maar noodlottige ziekte (MDS en daaropvolgende acute leukemie) is hiervan de oorzaak geweest.


↑ Michael Brecker in de kracht van zijn jaren speelt live
‘My One and Only Love’ (Guy Wood & Robert Mellin, 1952).

Brecker heeft het tot het eind toe volgehouden. Ziek en verzwakt heeft hij Pilgrimage in 2007 uitgebracht samen met John Patituci, Jack DeJohnette, Pat Metheny, Brad Mehldau en Herbie Hancock. Zijn lage tonen en befaamde altissimo’s klinken minder overtuigend. Toch… menig saxofonist zou voor dat niveau tekenen…
(Om de volgende track te kunnen beluisteren moet je Spotify op je device hebben.)

Moeten wij ons zorgen maken om Joshua Redman? De laatste tijd is zijn spel voornamelijk zwalkend. Het robuuste van zijn jonge jaren is er af. Hij was 30 jaar oud en stak in blakende vorm om de volgende versie van zijn compositie ‘Hide and Seek‘ (eerste track van Freedom in the Groove, 1996) live ten gehore te brengen:


↑ Joshua Redman 5tet, Nürnberg, 1996.

Het publiek mag dan wel zijn optreden in Moskou (februari 2011) met veel applaus begeleiden, laag en hoog komen niet meer zo indrukwekkend over. Zijn slap-tonging, zo typerend voor de intro van ‘Hide and Seek‘, bevat geen souplesse meer. Het kan aan de kwaliteit van de (amateur)opname liggen. Het spelen van dit nummer met een ebonieten mondstuk, waar in de jaren ’90 Redman op een Florida Otto Link blies, is van invloed op zijn geluid. De laatste tijd is hij weer gesignaleerd met een metalen exemplaar. Het lijkt erop alsof zijn geluid verpest is door het vorige ebonieten mondstuk. Niet te vaak wisselen, Joshua…